Αρχική / Συνθετικά στοιχεία ψηφιακού μετασχηματισμού /
H Ενιαία Ψηφιακή Πύλη gov.gr έχει ως στόχο να μετασχηματίσει τα γεγονότα της ζωής του πολίτη (ή της επιχείρησης) σε συγκεκριμένες υπηρεσίες που παρέχουν τα πληροφοριακά συστήματα του Δημοσίου.
3
Βασικές Λειτουργίες
H Ενιαία Ψηφιακή Πύλη gov.gr ενσωματώνει λειτουργικότητα από τα λοιπά συστατικά της αρχιτεκτονικής, όπως το Κέντρο Ταυτοποίησης και το Κέντρο Ειδοποιήσεων, ενώ οι βασικές λειτουργίες που θα παρέχει οριζόντια για όλες τις φιλοξενούμενες υπηρεσίες αφορούν παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών, με τις ακόλουθες ιδιότητες
Συστήματα κοινών υπηρεσιών
Για την υλοποίηση του ψηφιακού μετασχηματισμού αναγνωρίζονται κοινές λειτουργικότητες και υποδομές που απαιτούνται για μεγάλο πλήθος ουσιαστικών παρεμβάσεων στους τομείς άσκησης πολιτικής. Στο πλαίσιο ενός εύστοχου σχεδιασμού επιβάλλεται οι κοινές αυτές λειτουργικότητες και υποδομές να ομαδοποιούνται σε συστήματα παροχής ψηφιακών υπηρεσιών τα οποία με ενιαίο τρόπο θα παρέχουν οριζόντια υπηρεσίες στο σύνολο των έργων και των συστημάτων που αναπτύσσονται και θα λειτουργούν στους επιμέρους τομείς πολιτικής.
Κέντρο Ταυτοποίησης
Για την ασφαλή επικοινωνία με τους χρήστες, καθώς και την εξασφάλιση της πρόσβασής τους στις υπηρεσίες και στα δεδομένα τους, απαιτείται η αξιοποίηση υπηρεσιών επιβεβαίωσης της ταυτότητας των συναλλασσόμενων με ψηφιακά μέσα. Στόχος του συγκεκριμένου δομικού στοιχείου είναι η αξιοποίηση των υποδομών του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για τη παροχή κοινόχρηστων υπηρεσιών ηλεκτρονικής ταυτοποίησης μέσα από ένα ενιαίο πλαίσιο προδιαγραφών ασφάλειας. Παράλληλα, η διασυνοριακή ταυτοποίηση των χρηστών θα εξασφαλίζεται με πρότυπα διαλειτουργικότητας, όπως αυτά έχουν καθοριστεί στον Ευρωπαϊκό Κανονισμό για την ηλεκτρονική ταυτοποίηση και τις υπηρεσίες εμπιστοσύνης (ΕΕ/2014/910).
Το δομικό στοιχείο της ηλεκτρονικής ταυτοποίησης θα αξιοποιείται από την Ενιαία Ψηφιακή Πύλη gov.gr και από το Κέντρο Ειδοποιήσεων, παρέχοντας υπηρεσία μοναδικού σημείου ταυτοποίησης (Single Sign-On) σε όλες τις ψηφιακές υπηρεσίες που διατίθενται μέσω του gov.gr.
Το δομικό στοιχείο της ηλεκτρονικής ταυτοποίησης θα αξιοποιείται από την Ενιαία Ψηφιακή Πύλη gov.gr και από το Κέντρο Ειδοποιήσεων, παρέχοντας υπηρεσία μοναδικού σημείου ταυτοποίησης (Single Sign-On) σε όλες τις ψηφιακές υπηρεσίες που διατίθενται μέσω του gov.gr.
Κέντρο Ειδοποιήσεων
Το Κέντρο Ειδοποιήσεων αποτελεί το βασικό δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ του κράτους και του πολίτη. Θα παρέχει τις απαραίτητες λειτουργίες, ώστε υπηρεσίες και φορείς του κράτους να μπορούν να ενημερώνουν τους πολίτες για θέματα που τους αφορούν, εφόσον έχουν εγγραφεί στη συγκεκριμένη ψηφιακή υπηρεσία. Ενδεικτικά, τα θέματα αυτά μπορεί να αφορούν σε υπενθυμίσεις για υποχρεώσεις του πολίτη προς το κράτος, ενημερώσεις για την πορεία αιτημάτων του πολίτη, προσωποποιημένες ενημερώσεις και μηνύματα γενικότερου ενδιαφέροντος, οι οποίες θα μπορούν να αποστέλλονται, αναλόγως του περιεχομένου τους, μέσω διαφορετικών καναλιών επικοινωνίας. Ταυτόχρονα, θα υιοθετηθούν βέλτιστες πρακτικές κυβερνοασφάλειας, ώστε να διασφαλίζονται τα δεδομένα επικοινωνίας των πολιτών και να αποτρέπεται οποιαδήποτε προσπάθεια κατάχρησης. Αξίζει να τονιστεί ότι το Κέντρο Ειδοποιήσεων αποτελεί εργαλείο εξυπηρέτησης και αρωγής του πολίτη και ενεργό συμπαραστάτη στις σχέσεις του με το κράτος.
Ενδεικτικά, τα θέματα αυτά μπορεί να αφορούν σε υπενθυμίσεις για υποχρεώσεις του πολίτη προς το κράτος, ενημερώσεις για την πορεία αιτημάτων του πολίτη, προσωποποιημένες ενημερώσεις (π.χ., προγραμμάτων προληπτικής ιατρικής, εμβολιασμών), και μηνύματα γενικότερου ενδιαφέροντος, όπως για παράδειγμα οδηγίες για καιρικά φαινόμενα και ανακοινώσεις έναρξης νέων ψηφιακών υπηρεσιών. Οι ειδοποιήσεις θα μπορούν να αποστέλλονται, αναλόγως του περιεχομένου τους, μέσω διαφορετικών καναλιών επικοινωνίας, όπως ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, σύντομα μηνύματα κειμένου σε κινητά τηλέφωνα (SMSs), και ειδοποιήσεις ωθούμενες (push notifications) σε εφαρμογές έξυπνων κινητών τηλεφώνων (smartphones).
Μητρώα
Τα Βασικά Μητρώα, σύμφωνα και με τον ευρωπαϊκό ορισμό του νέου πλαισίου διαλειτουργικότητας (New European Interoperability Framework), είναι «ο ακρογωνιαίος λίθος των ψηφιακών υπηρεσιών, καθώς αποτελούν αξιόπιστες πηγές βασικών πληροφοριών για στοιχεία όπως πρόσωπα, εταιρείες, οχήματα, άδειες, κτίρια, τοποθεσίες και οδοί, οι οποίες μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν ψηφιακά». Τα Βασικά Μητρώα περιλαμβάνουν το Φορολογικό Μητρώο, το Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ), το Μητρώο Πολιτών, τις αστυνομικές ταυτότητες ή το Μητρώο Αδειών Διαμονής και τα Ειδικά Δελτία Ταυτότητας Ομογενούς για πολίτες τρίτων χωρών, το Μητρώο Κοινωνικής Ασφάλισης, το Εθνικό Κτηματολόγιο, το Μητρώο οδών και αριθμών, το Μητρώο Φορέων και Υπηρεσιών της Γενικής Κυβέρνησης, το Μητρώο Αδειών Οδήγησης και το Μητρώο Αδειών Κυκλοφορίας Αυτοκινήτων.
Τα υφιστάμενα ηλεκτρονικά μητρώα της Δημόσιας Διοίκησης ξεπερνούν τα 250 και αυξάνονται διαρκώς, καθώς εξελίσσεται η υλοποίηση ψηφιακών λύσεων και υπηρεσιών. Περίπου δέκα από αυτά έχουν ιδιαίτερη σημασία για τη Δημόσια Διοίκηση και τον πολίτη, καθώς φέρουν πρωτογενή και αυθεντική πληροφορία που πολλαπλώς χρησιμοποιείται ή επαναλαμβάνεται σε άλλα μητρώα και ηλεκτρονικές υπηρεσίες. Τα Βασικά Μητρώα περιλαμβάνουν το Φορολογικό Μητρώο, το Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ), το Μητρώο Πολιτών, τις αστυνομικές ταυτότητες ή το Μητρώο Αδειών Διαμονής και τα Ειδικά Δελτία Ταυτότητας Ομογενούς για πολίτες τρίτων χωρών, το Μητρώο Κοινωνικής Ασφάλισης, το Εθνικό Κτηματολόγιο, το Μητρώο οδών και αριθμών, το Μητρώο Φορέων και Υπηρεσιών της Γενικής Κυβέρνησης, το Μητρώο Αδειών Οδήγησης και το Μητρώο Αδειών Κυκλοφορίας Αυτοκινήτων.
Κέντρο Διαλειτουργικότητας
Το Κέντρο Διαλειτουργικότητας εξασφαλίζει τη διακυβέρνηση του πλαισίου διαλειτουργικότητας, τη λειτουργική διασύνδεση, ταυτοποίηση και συγχρονισμό της πληροφορίας μεταξύ των βασικών μητρώων, καθώς και τη διευκόλυνση της διαλειτουργικότητας ανά άξονα πολιτικής.
Βασική αρχή κατά το σχεδιασμό νέων ηλεκτρονικών υπηρεσιών είναι η διαλειτουργικότητα από το σχεδιασμό (interoperability-by-design), η οποία αφορά τόσο το τεχνικό όσο το σημασιολογικό και το οργανωσιακό επίπεδο. Παράλληλα, η αξιοποίηση επαναχρησιμοποιούμενων δομικών στοιχείων (reusable components) δημιουργεί οικονομίες κλίμακας και διευκολύνει τη βιωσιμότητα των υλοποιήσεων. Παράλληλα, θα αξιοποιηθούν προσεγγίσεις βασισμένες σε αρχιτεκτονική μικροϋπηρεσιών (microservices), οι οποίες θα λειτουργούν ασύγχρονα και θα επικοινωνούν μεταξύ τους μέσω προγραμματιστικών διεπαφών (APIs). Επίσης, για την ευέλικτη, ασφαλή ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ συστημάτων του Δημοσίου, στο ρόλο διαμεσολαβητή περιεχομένου, θα υλοποιηθεί η υποδομή National Data Corridor, που αφορά σε μια κεντρική (σε εθνικό επίπεδο) εγκατάσταση πλατφόρμας εξυπηρέτησης ροών και ρευμάτων δεδομένων (Data Streams).
Ανοικτά δεδομένα
Τα δεδομένα που συγκεντρώνει η Δημόσια Διοίκηση δεν είναι πάντοτε εύκολα προσβάσιμα και σε πολλές περιπτώσεις, η ποιότητά τους δεν επιτρέπει την αποτελεσματική τους χρήση. Αυτό επιβάλλεται να αλλάξει με την εισαγωγή και την υιοθέτηση από το σύνολο των φορέων της κυβέρνησης μιας αναπτυξιακής εθνικής στρατηγικής για τα δεδομένα, η οποία θα είναι στοιχισμένη με την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τα δεδομένα
Η ανοικτή διάθεση, η επαναχρησιμοποίηση και η μέγιστη αξιοποίηση των δεδομένων του Δημόσιου Τομέα αφενός θα ενισχύσει τη συμμετοχή, τη διαφάνεια και το δημόσιο έλεγχο και αφετέρου θα προωθήσει την επιχειρηματικότητα, καθώς θα εξασφαλιστεί ότι οι επιχειρήσεις, ιδίως οι νεοφυείς και όσες δραστηριοποιούνται στον τομέα των νέων τεχνολογιών, θα έχουν την απαραίτητη πρώτη ύλη, ώστε να αναπτύξουν υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας. Η στρατηγική στόχευση επικεντρώνεται στην ανάπτυξη δράσεων για τη σταδιακή αξιοποίηση των δεδομένων ως θεμελιώδους υποδομής και αναπτυξιακού πόρου. Σε τεχνολογικό επίπεδο, προκρίνεται η αναβάθμιση της εθνικής πύλης ανοικτών δεδομένων και διασύνδεσής της με την ευρωπαϊκή πύλη. Σημαντική παρέμβαση αποτελεί επίσης, η υλοποίηση του ελληνικού Μητρώου Μεταδεδομένων (όπως ορίζεται στο Μητρώο Διαλειτουργικότητας) και μιας κεντρικής Πύλης Εξυπηρέτησης των Βασικών Μητρώων, η οποία θα αποτελεί κεντρικό σημείο πρόσβασης στα βασικά μητρώα της χώρας, θα παρέχει πληροφορίες γι’ αυτά και θα διευκολύνει την αναζήτηση και τη διασύνδεσή τους.
Θεματικά Αποθετήρια Δεδομένων
Μέσω των θεματικών αποθετηρίων προβλέπεται η δημιουργία αξίας μέσω της βελτίωσης της λήψης αποφάσεων από τη Δημόσια Διοίκηση καθώς και της καλύτερης διοικητικής εξυπηρέτησης του πολίτη. Παράλληλα, προβλέπεται η δημιουργία αξίας από την ανάπτυξη εφαρμογών Τεχνητής Νοημοσύνης με ποικίλες εφαρμογές σε διάφορους άξονες πολιτικής καθώς και από την παροχή δεδομένων για την ενίσχυση της έρευνας και της εκπαίδευσης. Πρωτίστως όμως προβλέπεται η ουσιαστική ενίσχυση των επιχειρήσεων και ειδικότερα των νεοφυών επιχειρήσεων καινοτομίας, καθιστώντας βιώσιμα τα επιχειρηματικά σχέδια ανάπτυξης που βασίζονται στην αξιοποίηση δεδομένων και δημιουργώντας παράλληλα επιχειρηματικά οικοσυστήματα και συνέργειες με πολλαπλασιαστικά οφέλη για την κοινωνία και την ανάπτυξη.
Έχει προταθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο η δημιουργία ενός «κοινού χώρου δεδομένων» στην Ε.Ε., βασισμένου στην αρχή της κοινής χρήσης των δεδομένων μεταξύ επιχειρήσεων καθώς και μεταξύ των επιχειρήσεων και του Δημόσιου Τομέα. Η ανοικτή διάθεση, επαναχρησιμοποίηση και μέγιστη επαναχρησιμοποίηση των δεδομένων του Δημόσιου Τομέα αποτελεί σημαντικό καταλύτη για τον ψηφιακό μετασχηματισμό, εξασφαλίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι οι επιχειρήσεις θα έχουν την απαραίτητη πρώτη ύλη, ώστε να αναπτύξουν υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας.
Δεδομένα που προέρχονται από συστήματα: αισθητήρων από έξυπνες πόλεις και έξυπνα κτίρια, συστήματα συγκοινωνιών και δημόσιων μεταφορών, λειτουργίας οδικού δικτύου, αισθητήρων και μετρητών από παρόχους υπηρεσιών κοινής ωφέλειας και τηλεπικοινωνιών, ψηφιακούς πόρους πολιτισμικής κληρονομιάς, στοιχεία παραβατικότητας καθώς και δεδομένα ερευνητικών εργασιών, θα παρέχονται σε μηχαναγνώσιμη μορφή μέσω προτυποποιημένων προγραμματιστικών διεπαφών, τροφοδοτώντας την ευρηματικότητα και τη δημιουργικότητα των επιχειρήσεων για την ανάπτυξη νέων υπηρεσιών και προϊόντων.